De nachtmerrie van ieder dierentuinmanagement is een ongeluk. Niet een gebroken ruit of een boom die omwaait, maar een ongeluk tussen mens en dier. Dat is de laatste jaren te vaak gebeurd. Een van de meest tragische momenten maakte ik drie weken geleden persoonlijk mee tijdens de jaarlijkse bijeenkomt van de Europese dierentuinen in de Poolse plaats Wroclaw. De directeur van die dierentuin begon zijn openingswoord als volgt: “Dit had de mooiste dag van mijn leven moeten worden, met zevenhonderd collega’s om mij heen, maar helaas is twintig minuten geleden een bijzonder tragisch ongeval gebeurd: een verzorger is doodgebeten door een tijger. Wilt u mij verder verontschuldigen, ik moet de pers te woord staan.” Het was muisstil in de zaal en iedereen ging staan, waarna er twee minuten stilte volgde.
Helaas is dit niet een opzichzelfstaand verhaal. De laatste jaren zijn er meer ongelukken gebeurd, vooral met grote roofdieren en dan in het bijzonder met tijgers. Recent nog in Keulen, Münster, Noord-Engeland en Nieuw- Zeeland. Al die ongevallen zijn te wijten aan menselijke fouten. Men controleerde niet zorgvuldig en nam aan dat het betreffende roofdier in het binnen- of buitenverblijf zat, maar dit bleek niet het geval te zijn. Vaak heeft zo’n incident een dodelijke afloop. Ondanks alle voorzorgsmaatregelen zoals inkijkspiegels, alarmlicht en –geluid blijft het mensenwerk.
Het zijn altijd de kleine dingen die de aandacht even doen verslappen.
In het geval van Polen moest een zeer ervaren verzorger nog even grasmaaien in het buitenverblijf. Een collega vroeg hem of de tijger in het nachtverblijf zat, waarop hij positief antwoordde. De twee verzorgers openden het verblijf, waarop de man onmiddellijk werd besprongen en gedood. Zijn collega had in die enkele seconden het besef: ‘‘Voor hem kan ik niets meer doen’’ en sloot het verblijf af om te voorkomen dat de tijger nog meer schade zou aanrichten.
De conferentie in Wroclaw zal altijd een bittere nasmaak houden, maar het heeft iedereen wel weer met zijn neus op de feiten gedrukt.
